Anne Baba Tutumları 2

İlgisiz tutum, çocuğun davranışları karşısında her zaman ilgisiz ve umursamaz davranan anne-babalık tutumuna denir. Çocuğun isteklerine hiç bir denetim ve sınırlama getirmeksizin kabul eden anne baba tutumudur. Bu tür tutuma sahip anne babalar rahat, sessiz, vurdumduymaz bir kişilikte olabildikleri gibi agresif bir kişilikte de olabilir ve çevreleri tarafından aşırı hoşgörülü veya aşırı boş vermiş olarak algılanabilirler. Çocuk var mıdır yok mudur çok oralı davranmazlar ta ki, çocuk tarafından kendilerine bir engel çıkarılana kadar.

Yoğun olarak çalıştığını, eve yorgun döndüğünü ve eve döndüğünde dinlenmekten başka bir şey istemediğini savunan anne-babaların genel tutumudur. Evle veya çocukla ilgili hiçbir problem duymak istemezler. Çocuk sorun çıkarmasın, kendisini rahatsız etmesin yeter. Çocuk ola ki rahatsız ederse, çocuğa düşmanca davranılır, ortam sessizleştikten sonra yine kayıtsız, ilgisiz tutuma geri dönülür, yeni bir rahatsızlıkta yeniden düşmanca davranılır, sessizlik sağlanınca ilgisiz moda geçilir ve bu hâl kısır döngü şeklinde devam eder.

Geleneksel Türk baba rolü desek yanlış olmaz sanırım:

"Çocuğu ağlatma, sesini duymayayım, zaten bütün gün çalışıyorum bir de ağlama çekemem."

Çocuğun tüm sorumluluğu büyükanne ve büyükbabada ya da bakıcıdaysa anne-babanın kişilik yapısı da müsaitse (onlara güveniyorum bizden daha iyi bakarlar, annem halleder, o kaç çocuk yetiştirdi, ay nasılsa gül gibi bakıyorlar çocuğun kafasını karıştırmayalım) ilgisiz anne babalık tutumuyla karşılaşabiliriz.

İlgisiz anne-babalık tutumunun görüldüğü diğer durumlarsa, çocuktan uzak ayrı bir evde ya da şehirde yaşanması, ailedeki çocuk sayısının fazlalılığı, anne-babalığa hazır olunmayış, çocuksuz yaşadıkları dönemdeki alışkanlıkları devam ettirme isteği, anne-babanın sürekli tartışması ve çocuğu gözden kaçırması, aile büyükleriyle yaşanan geniş ailelerde büyüklerin yanında çocuk sevilmesi ayıptır, inanışı, çocuğu seversen tepene çıkar, sonra ne anayı sayar ne babayı inanışı gibi faktörler tarafından belirlenir.

Bu tutuma maruz kalan çocuğun 'olumlu benlik' algısı geliştirmesi zordur. Anne-baba sevgi ve ilgisine açtır. Kendisini değersiz, ihmal edilmiş olarak görür. Anne-babanın ilgisini olumlu şeylerle çekmeyi başaramadığından olumsuz şeylere yönelir, muhtemelen bu yolla ilgiyi çekeceğinden olumsuz davranışları daha fazla sürdürür. Muhtemelen anne-babaya kızgın büyür ve onlar kendisine ihtiyaç duyduklarında yanında olmaz. Ergenlikle beraber aileden kopuş hızlanır, saldırgan ve suça yönelik davranışlar gösterme riski artar. Anne babadan görmediği ilgi ve sevgiyi başkalarında arar.

Otoriter Anne-Baba Tutumu

Otoriter tutum sergileyen anne baba, çocuğunu idealize ettiği kişiye eriştirme düşüncesiyle hareket ettiğinden katı, baskıcı, hoşgörüsüz ve mükemmeliyetçi bir tutum sergiler. Çocuktan yaşının üstünde olgunluk bekler, hata yapmasına tolerans göstermez. Otoriter anne babanın çocuklarından beklentileri oldukça yüksektir.

Tüm ilgi odağı çocuk ve çocuğun davranışlarıdır. Her hareketi en ince detayına kadar izlenir, en ufak hatası düzeltilir, en küçük kusuru giderilmeye çalışılır. Ebeveyn sadece hata ve kusur düzeltmeye yöneldiğinden sürekli gergin, stresli ve aşırı uyarılmıştır. Çocuk da aynı şekilde hata yapma korkusuyla kaygı ve stres altında yaşar. Bu kaygıyla muhtemelen daha sık hata yapan çocuk, sürekli eleştiriye maruz kalır, azarlanır, suçlanır ve suçuyla orantısız cezalar alır bazen de şiddet görür.

Çocuğun, sürekli eleştirildiğinden dolayı çekingen davranışlar göstermesi kaçınılmazdır; hatta yanlış yapma kaygısıyla hiçbir şey yapamaz hâle de gelebilir. Yaptığı her çalışmayı anne babasına, öğretmenine güzel yapmış mıyım? Diye onaylatma ihtiyacı duyarlar ya da düzenli olsun diye yavaş yavaş yaparlar.Aşağılık ve suçluluk duyguları gelişebilir.

Özgüven ve 'olumlu benlik imajı' geliştirmesi zordur. Kendi duygu ve düşüncelerini ortaya koyamaz; çünkü buna izin verilmez. Büyüdükçe kayıtsız şartsız itaatkâr ya da isyankâr davranışlar içine girebilir. Kolay etki altında kalan, onay beklentisi yüksek birine dönüşebilir. Bu çocuklar genelde başkaları tarafından yönetilir. Onların isteklerini yerine getirme çabası içindedir. Kendi başlarına asla  kararveremezler.

Bu nedenle bu stili benimseyen anne babaların, tutum ve davranışlarını gözden geçirmeleri çok önemlidir.

Sömestr tatiline giriyoruz. Tüm çocukların aileleri ile keyifli bir tatil geçirmesi dileğiyle…

ÇOCUĞUNUZLA KALIN AN’DA KALIN